Wissensdatenbank Wirtschaftsrecht

aktuelles Dokument: FallSchriftformklausel
image4
image3
image2
image1
 Alle Kategorien:
  Forschungsdatenbank
  Lehrveranstaltungen
  Lexikon
  Literatur
  Rechtsgebiete
  Rechtsprechung
  Service
  Studium F H S
  Fallsammlung
  Fallsammlung En R
  Fallsammlung Gewerb...
  Fallsammlung Info R
  Fallsammlung Insolv...
  Fallsammlung Soz R
  Fallsammlung U R
  Fallsammlung Urh R
  Fallsammlung Vw R
  Fallsammlung W I P R
  W I P R1 Faelle
  Fall10 Skulptur
  Fall11 Schoko...
  Fall12 Uebung...
  Fall1 Das Ren...
  Fall1 Fussbal...
  Fall1 Rechtsf...
  Fall2 Der M P...
  Fall2 Hypnose...
  Fall3 Doppelt...
  Fall3 Ein Fer...
  Fall3 Weinver...
  Fall4 Comicfi...
  Fall4 Das Cab...
  Fall4 Gitarre...
  Fall5 Der Win...
  Fall5 Handtas...
  Fall5 Jahre U...
  Fall5 Zugang ...
  Fall6 Der Unf...
  Fall6 Pythonk...
  Fall7 Die I T...
  Fall7 Schuhe
  Fall7 Xbox One
  Fall8 Der Blu...
  Fall8 Getunte...
  Fall8 Weihnac...
  Fall9 Das Him...
  Fall9 Die Geb...
  Fall9 Kamera
  Fall Abgelehn...
  Fall Abstrakt...
  Fall Anfechtung
  Fall Angestel...
  Fall Anteile ...
  Fall Auftrag ...
  Fall Befriste...
  Fall Buecher ...
  Fall Buergsch...
  Fall Comicfigur
  Fall Datenver...
  Fall Dissens
  Fall Doch Kei...
  Fall Doppelte...
  Fall Drachen ...
  Fall Ehrenwor...
  Fall Erfolglo...
  Fall Fehler I...
  Fall Fieser L...
  Fall Fussball...
  Fall Geliehen...
  Fall Geschenk...
  Fall Geschenk...
  Fall Handtasc...
  Fall Hartnaec...
  Fall Hypnosek...
  Fall Invitati...
  Fall Irrtum D...
  Fall Kamera
  Fall Kauf Dur...
  Fall Kinder G...
  Fall Klausur1
  Fall Klausur2
  Fall Komplizi...
  Fall Machtgie...
  Fall Miete Un...
  Fall Minderja...
  Fall Neujahr
  Fall Nicht Ei...
  Fall Nicht Ge...
  Fall Ohne Tra...
  Fall Preis In...
  Fall Pythonka...
  Fall Schokolade
  Fall Schriftf...
  Fall Schuhe
  Fall Schweige...
  Fall Skulptur
  Fall Tascheng...
  Fall Teure So...
  Fall Tod Des ...
  Fall Traum Ei...
  Fall Trierer ...
  Fall Uebungsk...
  Fall Unbestel...
  Fall Untreuer...
  Fall Verfrueh...
  Fall Verhande...
  Fall Vertrags...
  Fall Vertretung
  Fall Vollmach...
  Fall Weihnach...
  Fall Weisunge...
  Fall Wiederho...
  Fall Zu Billi...
  Fall Zugang B...
  Fall Zugang T...
  Fall Zustande...
  Klausurfall W...
  Praesentation...
  Tutorium W P ...
 Wirtschaftsprivatrecht I
  W I P R1 Tuto...
  W I P R1 Tuto...
  W I P R1 Tuto...
  W I P R1 Tuto...
  W I P R1 Tuto...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Fal...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R I Loe...
  W I P R2 Faelle
  W I P R3 Faelle
  W I P R4 Faelle
  Fallsammlung Wettbe...
  L V Bachelor W R
  L V Master W R
  Unternehmensjurist
  W I P R
  W R Vorkurse
  Juristisches Lernen
  Studium Wi Recht
  W R Tutorien
  W R Vorkurse
  Wirtschaftsrecht Studi...
  Wissensmanagement
ich war hier: FallSchriftformklausel

Fall: Formlose Änderung des Vertrages trotz Schriftformklausel


A. Sachverhalt
Schraube (S) ist Maschinenbauingenieur und als selbständiger Unternehmensberater tätig, die Maschinen auf Bestellung einzeln anfertigen. Er berät die Maschinenhersteller zu Themen der Oberflächenbehandlung von Metallen.

S schließt einen Beratungsvertrag mit dem Maschinenbauunternehmen Turbine AG (T), kraft dessen S an der Entwicklung eines neuen Produktes der T mitwirken soll und für ein Stundenhonorar in Höhe von 200 EUR Vorschläge für die Oberflächenveredelung der im Produkt eingesetzten Stoffe erarbeiten soll. Im Stundenhonorar sollen laut Vertrag alle Kosten abgegolten sein.

Der Vertrag enthält auch folgenden § 10:

§ 10. Schlussbestimmungen
(1) Sämtliche Änderungen dieses Vertrages bedürfen zu ihrer Wirksamkeit der Schriftform.
(2) Sollten eine oder mehrere Bestimmungen oder Teile von Bestimmungen dieser Vereinbarung unwirksam sein oder werden, so berührt dies die Wirksamkeit der übrigen Bestimmungen nicht. Die unwirksame Bestimmung ist durch eine wirksame sinngemäß zu ersetzen. Dies gilt auch, wenn eine Lücke vorliegt.

Der Vertrag wird seitens der T durch den Leiter der Abteilung Forschung und Entwicklung - Zahnrad (Z) - im Rahmen seiner Handlungsvollmacht unterzeichnet. Einige Zeit nach Unterzeichnung bemerkt S, dass er unerwartet zu verschiedenen Standorten der T reisen muss, um seinen Auftrag ordnungsgemäß zu erfüllen. Er beschwert sich bei Z, dass dies so nicht beabsichtigt wäre und dass er angesichts immenser Reisekosten eine Änderung des Vertrages wünsche. Z überlegt und bittet S bei der nächsten Stundenabrechnung zusätzlich die Reisekosten abzurechnen - er, Z "werde sich um die Bezahlung seitens T schon kümmern".

S legt eine Abrechnung der geleisteten Arbeit mit separat berechneten Reisekosten, wie mit Z verabredet, vor. Als Z die Rechnung freigeben soll, erschreckt er, weil die Reisekosten die Kosten des S praktisch verdoppeln. Er lehnt deshalb die Bezahlung der Reisekosten ab.

B. Frage
Hat S Anspruch auf Ersatz der Reisekosten?


C. Fallabwandlung
Wie oben, die Klausel im Vertrag lautet allerdings wie folgt:

§ 10. Schlussbestimmungen
(1) Sämtliche Änderungen dieses Vertrages bedürfen zu ihrer Wirksamkeit der Schriftform. Das Gleiche gilt für die Änderung des im vorhergehenden Satz genannten Schriftformerfordernisses.

S trägt seinen Änderungswunsch per E-Mail an Z heran, der ihm per E-Mail bestätigt, dass er nun den Vertrag als "zuzüglich Reisekosten nach vorgelegten Belegen" verstehe.

D. Frage zur Fallabwandlung
Hat S Anspruch auf Ersatz der Reisekosten?



E. Lösungshinweise
Der Fall behandelt
- im Grundfall: die Möglichkeit der Aufhebung des Schriftformerfordernisses durch die Parteien
- in der Fallabwandlung: die besonderen Regeln der rechtsgeschäftlich vereinbarten Schriftform gem. § 127 BGB
Vgl. dazu auch Beck'scher Online-Kommentar zum § 127 BGB.


Eine Lösungsskizze als Strukturbaum finden Sie hier:
 


CategoryWIPR1Faelle
Diese Seite wurde noch nicht kommentiert.
Valid XHTML   |   Valid CSS:   |   Powered by WikkaWiki